Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra, ölkə ərazisinin bütövlüyünü qorumaq və milli təhlükəsizliyi təmin etmək məqsədilə ordu quruculuğuna xüsusi diqqət yetirilməyə başlanmışdır. 1991-ci ildən bu yana Azərbaycanın ordusu, çoxsaylı islahatlar, təlimlər, müasir texnologiyaların tətbiqi və beynəlxalq əməkdaşlıq nəticəsində ciddi inkişaf etmişdir. Ordu inkişafı yalnız hərbi sahədə deyil, həm də ölkənin iqtisadi, siyasi və sosial sahələrində davamlı inkişafın təmin olunmasına töhfə vermişdir. Son 30 ildəki bu inkişaf, Azərbaycanın regional və beynəlxalq təhlükəsizlik mühitində daha güclü və etibarlı bir mövqe tutmasına şərait yaratmışdır.
Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsi ilə birlikdə ordu quruculuğu məsələsi qarşıya qoyulan ən vacib vəzifələrdən biri oldu. İlk illərdə, müstəqil dövlətin yaranması, işğal altındakı ərazilər və sosial-siyasi qeyri-sabitlik şəraitində ordu quruculuğuna ciddi maneələr var idi. 1990-cı illərin əvvəllərində, Qarabağ müharibəsi və ölkənin təhlükəsizliyinə təhdid yaradan faktlar, ordu quruculuğunun təxirə salınmaz olduğunu göstərirdi.
1992-ci ildə Azərbaycanın müstəqil ordu quruculuğuna başlamaq üçün ilk addımlar atıldı. 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri yarandı və hərbi idarəetmə sistemi quruldu. Lakin bu dövrdə Azərbaycanın ordusu hələ də təcrübəsiz və texnoloji cəhətdən zəif idi. Buna baxmayaraq, 1990-cı illərdə ordunun modernləşdirilməsi məqsədilə müharibə təcrübəsi əldə etmək və beynəlxalq müttəfiqlərlə əlaqələr qurmaq əsas məqsəd idi. Ordu bu dövrdə əsasən döyüş qabiliyyəti və şəxsi heyətin təşkilatlanması istiqamətində inkişaf edirdi.
2000-ci illərin əvvəllərində Azərbaycanın ordusu ciddi şəkildə inkişaf etməyə başladı. Hökumət, ordu quruculuğu sahəsində böyük islahatlar həyata keçirdi və Azərbaycanın Silahlı Qüvvələrini modernləşdirməyə başladı. 2003-cü ildən etibarən, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ordu inkişafı üzrə daha sistemli və məqsədyönlü tədbirlər görüldü.
Bu dövrdə Azərbaycanda hərbi təlim və hazırlıq sahəsində irəliləyişlər oldu. Orduya yeni texnologiyalar gətirildi və şəxsi heyətin keyfiyyətinə xüsusi diqqət yetirildi. Yeni nəsil silahlar və hərbi avadanlıqlar alınmağa başlandı, ordu modernləşdirildi və təlimatlar daha müasir şəkildə hazırlanmağa başlandı. Azərbaycan, eyni zamanda, NATO ilə əməkdaşlıq əlaqələrini inkişaf etdirməyə başladı. Bu əməkdaşlıq nəticəsində Azərbaycanın ordusunun təlim səviyyəsi və döyüş qabiliyyəti artırıldı.
Eyni zamanda, hərbi istehsalat sahəsi də inkişaf etməyə başladı. Azərbaycanın müdafiə sənayesi öz gücünü artıraraq, ölkənin hərbi texnologiya istehsalı və tədarükü sahəsində müstəqil olmağa başladığı bir dövr başladı. Bu dövrün əsas hadisələrindən biri də Azərbaycanın öz yerli istehsalı olan silahları inkişaf etdirməsi oldu. Məsələn, bu illərdə Azərbaycanın silah istehsalı ilə bağlı çoxsaylı yeni layihələr həyata keçirildi.
Sonrakı dövrlərdə, xüsusilə 2010-cu illərin əvvəllərindən başlayaraq, Azərbaycan ordusunun inkişafı daha da sürətləndi. Bu dövrdə ordu yalnız müasir texnologiyalarla deyil, həm də döyüş təcrübəsi ilə zənginləşdi. 2016-cı ildə baş verən "Aprel döyüşləri"ndə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əldə etdiyi qələbə, ordunun gücünü və döyüş qabiliyyətini beynəlxalq aləmdə göstərdi.
Azərbaycan, ordusunun modernləşdirilməsi və döyüş hazırlığı sahəsində bir çox islahatlar həyata keçirdi. Yeni nəsil silahlar və hərbi avadanlıqlar, döyüş təlimləri və müasir əməliyyat strategiyaları tətbiq edilməyə başladı. Bu dövrdə hərbi donanma və hava qüvvələrinin inkişafı da sürətlənmişdi. Azərbaycanın Hava Qüvvələri müasir döyüş təyyarələri ilə gücləndirildi və yeni radarlardan istifadə edilməsi, ölkənin hava müdafiəsini daha da möhkəmləndirdi. Ordunun şəxsi heyəti üçün müasir təlim bazaları yaradıldı və zabitlərin hazırlığına xüsusi diqqət yetirildi.
Azərbaycanın ordusunun son 30 ildəki ən böyük sınağı 2020-ci ildə baş verdi. 27 sentyabr 2020-ci ildə başlayan İkinci Qarabağ müharibəsi, Azərbaycanın ordusunun döyüş qabiliyyətini dünya miqyasında nümayiş etdirdi. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri, yüksək texnologiyaların istifadəsi və modern döyüş taktikaları ilə işğal altındakı əraziləri azad edərək böyük bir qələbə qazandı. Bu müharibə, Azərbaycanın ordu quruculuğu sahəsindəki uğurlarının və ölkənin güclü müdafiə qabiliyyətinin göstəricisi oldu.
Azərbaycan, döyüşlərdə müasir silah sistemləri, yüksək dəqiqlikli raketlər, dronlar və digər texnologiyalardan istifadə edərək böyük üstünlük əldə etdi. Dronlar, xüsusilə müharibənin ən mühüm silahlarından birinə çevrildi və döyüş sahəsində dönüş yaradaraq, ordunun uğurlarını təmin etdi. Bu dövrün əsas xüsusiyyətlərindən biri də ordunun yeni əməliyyat strateqiyalarını tətbiq etməsi və ordu komandalarının çevikliyidir.
Son 30 ildə Azərbaycanın ordusu böyük inkişaf yolu keçmişdir. Bu dövr ərzində Azərbaycan, yalnız texnoloji baxımdan deyil, həm də əməliyyat təcrübəsi və struktur baxımından böyük dəyişikliklərə imza atmışdır. Ordu quruculuğunda atılan addımlar, Azərbaycanın təhlükəsizliyini təmin etmək, ərazi bütövlüyünü qorumaq və ölkə müdafiəsini gücləndirmək məqsədini güdür. Azərbaycanın ordusunun əldə etdiyi müvəffəqiyyətlər, həmçinin ölkənin beynəlxalq aləmdəki gücünü artırmış, Azərbaycanın müdafiə qabiliyyətini dünya miqyasında tanıtmışdır.
Bugünkü Azərbaycan ordusu, regional təhlükəsizliyin qorunmasında və ölkənin müstəqilliyinin təmin edilməsində mühüm rol oynayan bir qüvvədir. Gələcəkdə də ordu quruculuğu sahəsində atılacaq addımlar, Azərbaycanın regional və beynəlxalq mövqeyinin gücləndirilməsinə xidmət edəcək.
