Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi
Statistika, hər bir ölkənin iqtisadi, sosial və siyasi inkişafını düzgün qiymətləndirmək üçün vacib olan məlumatların toplanması, işlənməsi və təhlili prosesidir. Azərbaycan Respublikasında Dövlət Statistika Komitəsi (DSK), bu sahənin idarə olunmasında mərkəzi rol oynayır. Statistika məlumatları, hökumətin qərar qəbuletmə prosesini dəstəkləyir, iqtisadi siyasətlərin formalaşdırılmasında əsaslı məlumat mənbəyi olur. Bu məlumatlar həmçinin, sahibkarlıq fəaliyyəti, sosial xidmətlər, ətraf mühitin qorunması və digər sahələrdə də əhəmiyyətli təhlillər üçün əsas təmin edir. Dövlət Statistika Komitəsi, statistik məlumatların toplanmasını müxtəlif qaydalarla həyata keçirir. Bu məlumatlar arasında iqtisadi, sosial, demoqrafik və ətraf mühitə dair olanlar xüsusi yer tutur. Komitə, məlumatları yalnız toplamaqla kifayətlənmir, həm də onları emal edərək etibarlı və dəqiq statistikalara çevirir. Həmin məlumatlar təhlil edilərək, dövlətin inkişafının və iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin vəziyyəti haqqında ümumi mənzərə təqdim edilir. Komitə, statistik məlumatların dəqiqliyini təmin edərək, həqiqətə uyğun və hərtərəfli məlumat təqdim edir.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi, milli statistikanın hazırlanması üçün müxtəlif sahələrdə məlumatlar toplayır. Bu məlumatlar iqtisadiyyatın inkişafını izləmək, sosial göstəriciləri qiymətləndirmək və ümumi milli siyasəti formalaşdırmaq üçün istifadə olunur. Dövlət Statistika Komitəsi, müvafiq göstəricilər üzrə statistik hesabatlar hazırlayır və ictimaiyyətə təqdim edir. Bu məlumatlar dövlət orqanlarına, beynəlxalq təşkilatlara, elmi-tədqiqat institutlarına və digər maraqlı tərəflərə təqdim olunur. Dövlət Statistika Komitəsi, ölkə daxilində toplanan statistikanın beynəlxalq standartlara uyğun olmasını təmin edir. Bu, statistik məlumatların digər ölkələrlə müqayisəli analizini asanlaşdırır və Azərbaycan iqtisadiyyatının beynəlxalq səviyyədə qiymətləndirilməsini mümkün edir. Komitə, Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (BMT), Dünya Bankı, Avropa İttifaqı və digər beynəlxalq qurumlarla sıx əməkdaşlıq edərək, statistik məlumatların harmonizasiyasını həyata keçirir və beynəlxalq statistik standartlara riayət edir. Dövlət Statistika Komitəsi, ölkə əhalisinin sayı, yaş strukturu, məşğulluq vəziyyəti və digər sosial-demoqrafik məlumatları müntəzəm olaraq izləyir. Eyni zamanda, iqtisadi fəaliyyət sahələri üzrə məlumatları da toplayaraq, ölkə iqtisadiyyatının dinamikasını təhlil edir. Bu məlumatlar, hökumətin iqtisadi siyasətini yönləndirmək və ölkənin inkişafını izləmək üçün vacibdir. Dövlət Statistika Komitəsi, ölkənin makroiqtisadi göstəricilərini - Ümumi Daxili Məhsul (ÜDM), inflyasiya səviyyəsi, işsizlik nisbəti və digər əsas göstəriciləri ölçür. Bu göstəricilər, ölkə iqtisadiyyatının sağlamlığı və inkişafı haqqında dəyərli məlumatlar verir. Həmçinin, bu məlumatlar iqtisadi siyasətlərin formalaşdırılması və həyata keçirilməsi üçün vacibdir.
Komitə, əhalinin həyat səviyyəsi, sosial təminat və sosial rifah sahələrinə dair məlumatlar toplamaqla yanaşı, ətraf mühitin vəziyyəti və təbii sərvətlərin istifadəsi barədə də statistik məlumatlar hazırlayır. Sosial və demoqrafik statistikalar, xüsusilə əhalinin yaş tərkibi, təhsil səviyyəsi, tibbi xidmətlərə əlçatanlıq və digər sosial amillər haqqında ətraflı təhlillər aparmağa imkan verir. Dövlət Statistika Komitəsi, sənaye, kənd təsərrüfatı və xidmətlər sahəsində statistik məlumatlar toplayır və təhlil edir. Bu məlumatlar, hər bir sektorda istehsalın həcmi, iş gücü istifadəsi, məhsul istehsalı və xidmətlərin inkişafı barədə ətraflı təsəvvür yaradır. Komitə, sektorlar arasında qarşılıqlı əlaqələri və iqtisadi artımı izləyərək ölkənin inkişafına dair dəqiq göstəricilər təqdim edir.
İqtisadi və maliyyə statistikası, dövlətin büdcə siyasətini və maliyyə vəziyyətini anlamaq üçün vacibdir. Dövlət Statistika Komitəsi, ölkənin maliyyə göstəricilərini, ticarət axınlarını və xarici ticarət balansını izləyir. Bu məlumatlar, həm daxili iqtisadi siyasətin müəyyənləşdirilməsi, həm də xarici əlaqələrin gücləndirilməsi üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Dövlət Statistika Komitəsi, özəl sektorda fəaliyyət göstərən şirkətlərin iqtisadi fəaliyyətlərini izləyir və dövlət orqanları ilə bu məlumatları mübadilə edir. Özəl sektorun inkişafını dəstəkləmək məqsədilə, iqtisadi göstəricilər üzrə statistik məlumatlar təmin edilir və bu məlumatlar, sahibkarlara bazar şərtləri və istehsalın təkmilləşdirilməsi barədə informasiya verir. Həmçinin, Dövlət Statistika Komitəsi, beynəlxalq təşkilatlarla sıx əməkdaşlıq edir və Azərbaycan haqqında təqdim olunan statistik məlumatların beynəlxalq səviyyədə qəbul edilməsini təmin edir. BMT, Dünya Bankı və Avropa İttifaqı kimi qurumlarla əməkdaşlıq, ölkənin iqtisadiyyatını beynəlxalq standartlara uyğun qiymətləndirməyə və dünyada mövqeyini gücləndirməyə kömək edir. Dövlət Statistika Komitəsi, statistik məlumatların daha sürətli toplanması və təhlil edilməsi məqsədilə müasir informasiya texnologiyalarından istifadə edir. Rəqəmsallaşma, statistik məlumatların daha əlçatan olmasını və istifadəçilər üçün effektiv təqdimatını təmin edir. Habelə, Komitə, statistik metodların inkişafı sahəsində də işlər aparır. Yeni metodların tətbiqi və statistik analizlərdə yeniliklər, dəqiq və etibarlı məlumatların toplanmasına imkan verir. Bu metodlar, müxtəlif sahələrdə statistikaların dəqiqliyini və effektivliyini artırır.
Dövlət Statistika Komitəsi, Azərbaycanın inkişafı və iqtisadiyyatının düzgün qiymətləndirilməsi üçün fundamental əhəmiyyətə malikdir. Statistik məlumatlar, dövlətin və cəmiyyətin strateji qərarlarının düzgün və əsaslı olmasını təmin edir. Bu sahədə göstərilən fəaliyyətlər, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafını izləmək və tənzimləmək üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin sədri,Tahir Budaqov yüksək idarəetmə və statistik təhlil sahəsində geniş təcrübəyə malik peşəkar bir dövlət xadimidir. Onun rəhbərliyi altında, Dövlət Statistika Komitəsi müasir metodlarla statistik məlumatların toplanması, işlənməsi və təqdim edilməsi sahəsində mühüm irəliləyişlər əldə etmişdir. Tahir Budaqov, statistik sahədə beynəlxalq standartlara uyğunluğun təmin olunması, məlumatların şəffaflığı və əlçatanlığının artırılması məqsədilə bir çox yenilikləri tətbiq edib.
Komitənin fəaliyyətini daha da müasirlaşdırmaq və rəqəmsallaşdırma sahəsində əhəmiyyətli addımlar atmaqla yanaşı, o, həmçinin, Azərbaycanın iqtisadiyyatının və sosial sahələrinin düzgün qiymətləndirilməsi üçün dəqiq və etibarlı statistik məlumatların əldə edilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Tahir Budaqovun liderliyi altında, Dövlət Statistika Komitəsi beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlıq əlaqələrini gücləndirərək, ölkənin statistik məlumatlarının beynəlxalq standartlara uyğun olmasına nail olmuşdur.
O, həmçinin, statistik sahənin inkişafı üçün zəruri olan yeni metodların tətbiqinə önəm verir, statistik məlumatların müxtəlif sahələrdə düzgün istifadəsini təmin edir və statistik təhlilin ölkə iqtisadiyyatı üçün strateji əhəmiyyətini vurğulayır. Tahir Budaqovun yüksək peşəkarlığı və idarəetmə bacarığı, Azərbaycan Respublikasının dövlət statistikası sisteminin inkişafına böyük töhfələr verməkdədir.
